Beleggers in Philips lijken het even niet meer te weten. Het concern kondigde in het voorjaar van 2021 een grootschalige terugroepoperatie aan van miljoenen apparaten tegen slaapapneu in verband met mogelijke gezondheidsrisico’s.

Sindsdien weten beleggers niet op welke informatie ze moeten varen.

De top van Philips sloeg zeker in april, maar ook recenter, een optimistische toon aan over dit dossier. Dit terwijl een inspectierapport van de FDA van november harde verwijten aan het adres van Philips maakt.

Het is vooral dit explosieve rapport - opgesteld na inspecties van de toezichthouder in een fabriek in de VS - dat sindsdien zwaar weegt op de beurskoers van Philips. Beleggers die voor het bekend worden van de terugroepactie in april aandelen Philips kochten zagen de koers met circa 35 procent dalen. In totaal verdampte ruim 15 miljard euro aan beurswaarde.

In een brief direct aan Philips vraagt de VEB hoe het verschil in zienswijze tussen het concern en de Amerikaanse toezichthouder te verklaren valt.

Vragen
De belangrijkste vraag is of de eerdere verwijten van de FDA overeind zullen blijven in het eindoordeel van de toezichthouder. Ook is van groot belang of daadwerkelijk wordt vastgesteld dat Philips in strijd heeft gehandeld met Amerikaanse wet- en regelgeving. Dat zou de deur naar rechtszaken en claims wagenwijd open zetten.

Uit het voorlopige rapport kan weinig anders geconcludeerd worden dan dat de systemen en procedures van Philips om de veiligheid van de apneu-apparaten te waarborgen aan alle kanten rammelden. In een passage in het rapport is te lezen dat het hogere management (‘management met uitvoerende verantwoordelijkheid’) in ieder geval sinds 31 januari 2020 op de hoogte was van het feit dat het afbrokkelende schuim problemen opleverde en heeft nagelaten maatregelen te nemen tot in ieder geval april 2021.

Het blijft ongewis of hier wordt gedoeld op hoge managers op het niveau van de dochter die de apparaten fabriceert (Respironics) of dat (ook) bestuurders van Philips N.V. op de hoogte waren van de problematiek. In het FDA-rapport wordt bovendien geconstateerd dat er sinds 2015 veelvuldig meldingen binnenkwamen over het schuim, maar dat het concern verzuimde om adequate maatregelen te nemen.

In de brief vraagt de VEB vanaf welk moment het bestuur van Philips op de hoogte was van de problemen met de apparaten, en of openbaarmaking van de problemen is uitgesteld en, indien dit het geval was, welke argumenten daarbij doorslaggevend zijn geweest.

Verder wil de VEB een inschatting van Philips over de kans dat de voorlopige observaties van de FDA overeind blijven in het eindoordeel.

Niet volledig
In de derde week van december publiceerde Philips een persbericht waarin werd aangegeven dat uit testresultaten was gebleken dat er geen gevaarlijke gassen vrijkomen bij het afbrokkelen van schuim in de eerste generatie DreamStation-apparaten.

Dat is positief, maar er valt één en ander af te dingen op de uitgevoerde tests. Zo richtten de onderzoeken zich alleen op de eerste generatie machines. Ook bleek dat er geen gevaarlijke gassen vrij waren gekomen. Er moet nog onderzocht worden of het loslatende schuim in de apparaten – dat mogelijk wordt geïnhaleerd door patiënten – op zichzelf gezondheidsrisico’s oplevert. Verder werd geen rekening gehouden met het feit dat apparaten met agressieve middelen (ozon) werden schoongemaakt.

Philips gaat nog uitgebreide tests en analyses uitvoeren op alle apparaten. Het verwacht nu dat die onderzoeken worden afgerond in het tweede kwartaal van 2022.

Het is een beetje de vraag wat deze onvolledige en nog niet door de FDA geaccepteerde testresultaten precies waard zijn. Meer beleggers lijken zo te denken. Het koersherstel van het aandeel Philips na publicatie van de testresultaten is marginaal afgezet tegen het verlies dat beleggers hebben geleden sinds april 2021.